اقلیم استان ایلام

 اقلیم استان ایلام

استان ایلام با 19086کیلومترمربع حدود4/1 درصدمساحت کل کشورراتشکیل می دهد . این استان درغرب سلسله جبال زاگرس بین 31درجه و 58دقیقه تا34درجه و15 دقیقه عرض شمالی و45درجه و24دقیقه تا48درجه و10دقیقه طول شرقی درگوشه غربی کشور قرارگرفته است. استان ایلام ازجنوب باخوزستان ،ازشرق با لرستان ،ازشمال باکرمانشاه وازسمت غرب با425کیلومترمرزمشترک باکشورعراق همجواراست . براساس آخرین تقسیمات کشوری درسال1375،استان ایلام مشتمل بر7شهرستان ،17بخش،16شهر، 36دهستان و753 آبادی دارای سکنه بوده است. شهرستانهای استان ایلام عبارتنداز:آبدانان ،ایلام،مهران،ایوان ،شیروان وچرداول ، دره شهرودهلران. مرکزاستان شهرایلام است که بعلت زیبائیهای طبیعی فراوانی که داردعروس زاگرس نام گرفته است .

جغرافیای طبیعی واقلیم استان :

ناهمواریهای استان ایلام ازچین خوردگیهای موازی درجهت شمال غربی وجنوب شرقی بوجودآمده است . این کوههاازرسوبات دوران اول تاچهارم زمین شناسی به یادگار مانده اند،ولی شکل گیری کلی آنهاعموماً به دوران دوم و سوم زمین شناسی مربوط است . این کوههاچنان گسترده وفشرده اندکه امکان شکل گیری دشتهای میانکوهی درمیان آنهافراهم نشده است.

باتوجه به نقشه ناهمواریهای استان بخوبی معلوم می شودکه شمال وشمالشرق استان ازارتفاعات وکوهستانهای بلندتشکیل یافته ونیمه غربی وجنوبغرب آن ازنواحی کم ارتفاع باشیبی بطرف غرب شکل گرفته است که دشتهای وسیع گرمسیرمنطقه مهران ، دهلران و دشت عباس را دربر می گیرد.ارتفاع این دشتهااز300مترکمتراست . وجوداین ناهمواریهاکه درمجاورسرزمین های پست قرارگرفته انداختلاف ارتفاع این دونیمه رابه حدود3000مترمی رساند.باتوجه به این خصوصیت طبیعی ، شکلی اززندگی اجتماعی پدیدآمده است که امروزه به نظام عشایری وایلی معروف است.

بطورکلی نواحی شمال وشمال شرق استان ایلام کوهستانی و نواحی جنوب غرب وغرب استان از اراضی پست وکم ارتفاع تشکیل یافته است . مهمترین ارتفاعات استان کبیرکوه ودینارکوه می باشند. 

استان ایلام ازنظرشرایط اقلیمی جزء مناطق گرمسیرکشورمحسوب می شود،ولی بعلت وجودارتفاعات ،اختلاف درجه حرارت وبارندگی دربخشهای شمالی ،جنوبی وغربی آن زیاداست بطوریکه میتوان ازنظراقلیمی ،مناطق سه گانه سردسیری ،گرمسیری ومعتدل را در این استان بخوبی مشاهده نمود.این مناطق عبارتنداز:

1- مناطق کوهستانی شمال وشمال شرق که آب وهوای نسبتاً سرد وزمستان طولانی داردحداقل درجه حرارت درزمستان تا15درجه زیرصفرمی رسدومیزان بارندگی آن نیزبه بیش از500میلی متردرسال بالغ می گردد.

2- مناطق جلگه ای غرب وجنوبغرب استان که آب وهوای گرمسیری دارند.حداکثردرجه حرارت این مناطق تا45درجه بالای صفرمی رسد. میزان بارندگی این مناطق حدود 200 میلیمتردرسال است.

3- مناطق میانی باآ‎ب وهوای معتدل که درجه حرارت این مناطق درزمستان تا5 درجه زیرصفروحداکثردرجه حرارت آن درمناطق جنوبی ودره شهردرتابستان به بیش از40 درجه سانتی گرادمی رسد.

اقلیم استان بعلت تاثیرعوامل مختلفی ازجمله عرض جغرافیائی ،ارتفاعات،بیابانهای عربستان ، جلگه خوزستان ، دشتهای عراق و بادهای محلی ازتنوع زیادی برخورداراست.

سیستمهای جوی مختلفی استان راتحت تاثیرقرارمی دهندکه باعث بارشهای فصول پائیز، زمستان، بهاروگاهاً درتابستان می شوند.توده هوای غربی ازدریای مدیترانه ودریای سیاه باعث بارندگیهای پائیزی وزمستانی دراستان می شوندوجریانات سودانی ودریای سرخ و صحرای عربستان نیزدربارشهای زمستانی وبهاری مؤثرندودرتابستان سبب گرم شدن هوامی شوند. دشتهای وسیع درکشورعراق درتابستان باعث ایجادسلول کم فشارحرارتی بادمای زیادورطوبت کم می شوندهمچنین توده های شمالی راکه ازمناطق سیبری کشورماراتحت نفوذقرارمی دهندباعث کاهش دماویخبندان درمناطق شمالی استان می شوند.

براساس اطلاعات وآمارثبت شده درایستگاه سینوپتیک ایلام حداکثرمطلق درجه حرارت 6/40درجه سانتی گرادوحداقل مطلق درجه حرارت 6/12- درجه سانتی گرادبوده ومتوسط بارندگی سالانه این ایستگاه 595 میلی مترمی باشدتعدادروزهای یخبندان شهرایلام به 27روزدرسال می رسد.

درایستگاه دهلران حداکثرمطلق درجه حرارت 8/50درجه سانتی گراد وحداقل مطلق درجه حرارت 4/0- درجه سانتی گرادثبت شده است مقدارمتوسط بارندگی سالانه ایستگاه دهلران 3/318 میلی مترمی باشد.

رژیم بارندگی استان به گونه ای است که حدود 50% بارندگی درفصل زمستان 20% در فصل بهارو29% درفصل پائیزو 1% درفصل تابستان ریزش می کند.

بارندگی سالانه فراوان ازیکسوونقش استان بعنوان زهکش آبهای سطحی سلسله جبال زاگرس ازسوی دیگر،موجب پیدایش رودخانه های زیادی شده که مهمترین آنها: سیمره - میمه - دویرج - کنجانچم - گدارخوش - چنگوله - گاوی - کنگیر - تلخاب می باشند.